Zwarte els

Dit is een onderdeel van het Koolmeespad.

Hier sta je bij een zwarte els. Zwarte elzen zijn bomen die op natte plaatsen groeien. In de winter herken je de boom aan de zwarte proppen en de katjes. De zwarte proppen zijn de vruchten en ze lijken wel een beetje op kleine dennenappels. Hier zie je elzenproppen en elzenkatjes.

Elzen bloeien in de winter. Uit de mannelijke bloemen (de hangende katjes) komt stuifmeel. De wind zorgt ervoor dat het stuifmeel op de vrouwelijke bloemen komt. Uit de vrouwelijke bloemen groeien de proppen. Eerst zijn ze groen en als ze rijp zijn zwart. Sijzen en andere vinkachtigen eten de zaadjes die in de proppen zitten.

Elzenlblad met elzenhaantjes

In de zomer zie je vaak elzenhaantjes op de bladeren: deze kevers maken gaten in de bladeren. Koolmezen eten graag insecten zoals het elzenhaantje. Op de foto zie je die elzenhaantjes.

Hooikoorts

Hooikoorts is een allergie. Bij hooikoorts gaan je ogen jeuken en tranen, je krijgt een loopneus en je moet veel niezen. En soms krijg je het benauwd. Dat komt door stuifmeel dat door de wind wordt verspreid, zoals stuifmeel van de zwarte els, grassen en andere bomen.

Mannelijke elzenkatjes

Klimaatverandering

Net zoals alle bomen halen elzen CO2 uit de lucht. CO2 is een gas dat voor de opwarming van de aarde zorgt.
Door klimaatverandering bloeien zwarte elzen eerder en langer. Daardoor hebben mensen veel langer last van hooikoorts door zwarte elzen.

Leuke weetjes

  • De wortels van de zwarte els werken samen met een bacterie. Die bacterie haalt stikstof uit de lucht. De boom gebruikt de stikstof voor de groei.
  • De zaden van de els worden verspreid door de wind en het water.
  • ‘Hooikoorts’ heeft niets met hooi of koorts te maken. Het heet zo omdat er vooral in het hooiseizoen veel klachten zijn. Want dan bloeien de grassen.

Opdrachten

  • Welke dieren zie je op of in de els?
  • Wat heb je geleerd over elzen en hooikoorts? Doe de quiz!

Quiz

1. Waar groeien zwarte elzen?

A. op natte plekken
B. op het zand
C. op rotsen

2. Hooikoorts krijg je van:

A. hooi
B. door stuifmeel in de lucht
C. een virus

3. Een elzenhaantje is:

A. een vogel die in een els leeft
B. een kever die elzenbladeren eet

Goede antwoorden: 1A, 2B, 3B